Ainakaan täällä Ruotsissa ei ole juuri huomattu, että Neuvostoliiton hajoamisesta on näinä päivinä tullut kuluneeksi tasan 15 vuotta. 8.12.1991 kolmen neuvostotasavallan johtajat allekirjoittivat Valko-Venäjällä sopimuksen Itsenäisten Valtioiden Yhteisön perustamisesta. Käytännössähän Neuvostoliiton keskushallituksen voimattomuus oli käynyt ilmi jo huomattavasti aikaisemmin, viimeistään siinä vaiheessa kun elokuun lepsu vallankaappausyritys epäonnistui. “Neuvostoliiton presidentillä ei näissä oloissa yksinkertaisesti enää edes muodollisesti ole maata, jonka presidentti hän olisi”, kirjoitin seuraavana päivänä Kansan Uutisissa. Kuvassa näkymä työhuoneeni ikkunasta Moskovassa vuodenvaihteen 1991-91 tienoilla.
Sarjassa Muistoja Moskovasta tänään kaksi juttua:
- Slaavit kolmiliittoon – NL lakkautettiin (9.12.1991)
- Kolmiliitto keskeyttää sirpaloitumisen? (9.12.1991)
Sovjetunionen upphörde för 15 år sedan
I alla fall i Sverige har man inte speciellt mycket uppmärksammat att det nu i dagarna har gått 15 år sedan Sovjetunionen formellt upphörde att existera. Den 8.12.1991 träffades ledarna för Ryssland, Ukraina och Vitryssland för att underteckna avtalet om OSS, Oberoende Staters Samvälde. OSS fick inte någon större betydelse för de före detta sovjetrepublikerna, annat än som ett civiliserat sätt att skiljas åt utan att bråka alltför mycket. Den som kan finska kan läsa vad jag skrev i tidningen Kansan Uutiset dagen efter. Bilden visar utsikten från mitt arbetsrum i Moskva kring årsskiftet 1991-92.
Sovetio ĉesis antaŭ 15 jaroj
Almenaŭ en Svedio oni apenaŭ atentis la fakton, ke ĵus pasis 15 jaroj de la tago, kiam Sovetio formale ĉesis ekzisti. La 8-an de decembro 1991 la gvidantoj de Rusio, Ukrainio kaj Belorusio subskribis la interkonsenton pri la fondo de la Komunumo de Sendependaj Ŝtatoj, KSŜ. La nova organizaĵo neniam ricevis grandan signifon, krom ke ĝi ja funkciis kiel civilizita maniero disiĝi, sed (eks)sovetiaj esperantistoj multe ŝercis pri ĝia nomo. Ja ĝi preskaŭ identas kun alia mallongigo, KŜS, Komitato de Ŝtata Sekureco, internacie pli konata kiel KGB. Dum la soveta tempo la esperantistoj en siaj interparoloj evidente preferis la esperantan mallongigon, por ne veki nenecesan atenton. Tiuj, kiuj scias la finnan, povas legi kion mi skribis en la gazeto Kansan Uutiset la sekvan tagon. La foto montras la vidaĵon el mia laborĉambro en Moskvo ĉirkaŭ la jarŝanĝo 1991-92.
